Samorząd terytorialny Niemiec
STRUKTURA SAMORZADU W Niemczech
Niemcy składają się z 16 krajów związkowych czyli landów = państw z których 3 stanowią pojedyncze miasta-kraje – BERLIN , BREMA , HAMBURG
Każdy land posiada własny wewnętrzny RZĄD (senat w Berlinie, Bremie, Hamburgu) na czele którego stoi premier, pierwszy burmistrz lub rządzący burmistrz oraz PARLAMENT nie posiadają natomiast prezydenta.
Państwo czyli land dzieli się na okręgi regencyjne: Sara, Ślezwik, Holsztyn.
Okręgi podzielone są na powiaty o dwoistym rządowo-samorządowym charakterze czyli na samorządowe gminy.
POWIATY W NIEMCZECH – obecnie 439
Mają charakter jednostek zarówno samorządowych jak i rządowych. Na czele każdego stoi STAROSTA będący także przedstawicielem zarówno władz rządowych jak i organem samorządu terytorialnego.
ORGANAMI POWIATU SĄ:
1. Rada powiatu – jako organ stanowiący - pochodząca z wyborów bezpośrednich.
2. Starosta :
- wybierany na czas kadencji Rady albo przez Radę albo w wyborach bezpośrednich.
- zazwyczaj przewodniczy Radzie Powiatowej.
- do jego zadań należy kierowanie administracją powiatową.
W niektórych landach pojawia się jeszcze trzeci organ powiatu- Komisja Powiatowa.
Wówczas model ten nazywa się modelem Komisji Powiatowej. W modelu tym Starosta nie przewodniczy Radzie Powiatowej.Rada wybiera sobie swojego odrębnego Przewodniczącego, Przewodniczącego także Rada wybiera Komisje Powiatową.
SAMORZĄDOWY OKRĘG W BAWARII
W okręgu bawarskim funkcjonują dwa piony administracji: rządowy i samorządowy
Organem administracji rządowej jest Prezydent, natomiast organami administracji samorządowej są:
a) Rada Okręgu jako organ stanowiący- pochodzi ona z wyborów bezpośrednich i wybiera ze swojego grona przewodniczącego
b) drugim organem jest Komisja Okręgowa, która jest wybierana przez Radę spośród jej członków, a której przewodniczy również Przewodniczący Rady Okręgu.
GMINA ORGANAMI GMINY SĄ :
RADA – organ stanowiący
• pochodzi z wyborów bezpośrednich
• Prawa wyborcze przysługują obywatelom danej gminy, których jednak nie należy utożsamiać z mieszkańcami gminy. Warunkiem posiadania obywatelstwa gminy jest przede wszystkim legitymowanie się obywatelstwem niemieckim lub obywatelstwem jednego z państw członkowskich Unii Europejskiej. Dalszym warunkiem posiadania prawa wyborczego jest przebywanie na terenie danej gminy od 3-6 m-cy a także ukończony 18 rok życia ( zdarza się że wystarczy mieć 16 lat.
• kadencja trwa zazwyczaj 5 lat, czasami 6 lat, a liczebność Rady zależy od liczebności mieszkańców gminy.
BURMISTRZ, ZARZĄD LUB MAGISTRAT – organ wykonawczo - zarządzający
Obecnie zazwyczaj Burmistrz pochodzi z wyborów bezpośrednich.
MODELE ORGANIZACJI GMIN
1. model burmistrzowski
2. północno-niemiecki
3. południowo-niemiecki
4. magistracki
MODEL BURMISTROWSKI zwany reńskim(jego rodowód sięga 1856 r. kiedy to została przyjęta reńska ordynacja miejska) lub francuskim (wprowadzono go w oparciu o rozwiązania francuskie ).
ORGANAMI są :RADA-organ stanowiący oraz BURMISTRZ - organ wykonawczy
Wg tego modelu mieszkańcy gminy wybierają Radę, która z kolei wybiera burmistrza i burmistrzów dodatkowych.
Burmistrz przewodniczy Radzie a wspólnie z burmistrzami dodatkowymi kieruje administracją gminną.
W praktyce obecnie model ten nigdzie nie występuje. W wyniku licznych reform ewaluował on w kierunku modelu południowo-niemieckiego.
MODEL PÓŁNOCNO-NIEMIECKI –zwany inaczej angielskim lub dyrektorskim.
ORGANAMI SĄ : RADA – przewodniczy burmistrz oraz DYREKTOR – wybierany przez Radę + urzędnicy przyboczni.
Mieszkańcy tutaj wybierają Radę, której przewodniczy Burmistrz. Drugim organem jest Dyrektor Gminy, którego wybiera Rada Gminy. Rada wybiera także urzędników przybocznych, którzy wraz z Dyrektorem kierują administracja gminną.
MODEL MAGISTRACKI – zwany inaczej pruskim
Obecnie występuje wyłącznie jako tzw. niewłaściwy magistracki. W modelu tym mieszkańcy wybierają Radę. Drugim organem jest Magistrat złożony z Burmistrza i urzędników przybocznych.
Klasycznie zarówno Burmistrz jak i urzędnicy przyboczni pochodzili z wyborów pośrednich dokonywanych przez Rade. Obecnie w modelu niewłaściwym burmistrz pochodzi już z wyborów bezpośrednich. W modelu tym burmistrz nie przewodniczy Radzie , Rada wybiera sobie odrębnego przewodniczącego.
MODEL POŁUDNIOWO-NIEMIECKI -zwany inaczej bawarskim występuje w dwóch odmianach:
a)Rada, Burmistrz pod jednym zwierzchnictwem
jest to model dualistyczny, zakładający podział kompetencji pomiędzy dwa organy pochodzące z wyborów bezpośrednich tj. Radę i Burmistrza
W tym modelu pozycja burmistrza jest b. silna ponieważ jest również Przewodniczącym Rady. W związku z tym pełni w tym modelu rolę wiodącą. Rada jedynie wybiera urzędników przybocznych którzy wraz z Burmistrzem kierują administracja gminną.
b)Rada, Burmistrz pod dwoma zwierzchnictwami
Model różni się od powyższego tylko tym, że Burmistrz nie jest Przewodniczącym Rady, a Rada wybiera sobie odrębnego swojego Przewodniczącego.